Meskel en 80e dag

Meskel: Groot feest met zang en dans en prevelementen van belangrijke priesters de hele dag op de grote zandvlakte. Het feest van Meskel, het “ware kruis” van het orthodoxe geloof dat volgens overlevering werd gevonden op de plek die de hoogste omgevallen tak van een aangestoken vuur aangaf. Aan het eind van het feest nu wordt er dus ook een kruis op een brandstapel aangestoken. Het geluk (voldoende voedsel !) zal gevonden worden in de richting waarin de hoogste tak neervalt. Dat is tevens het eind van het feest. Iedereen maakt met de as een kruisje op het voorhoofd en gaat huiswaarts.

Debashu nam ons mee naar de herdenking van de 80e sterfdag van zijn moeder. We gingen er met een bajaj heen, waar aap met kind ook vrolijk instapten. Zij waren het gewend, de locals ook, maar voor ons was het een buitengewone ervaring. Zij stapten ook netjes uit op de eindbestemming. Deze apen (een baboonsoort) zijn ooit een keer door iemand meegenomen en maken nu in al hun vriendelijkheid deel uit van de gemeenschap. Het is geen vergelijk met de opdringerige makaken die we in Indonesië tegenkwamen.
De herdenking vindt plaats onder een groot tentdoek, dat gespannen is over de binnenplaats van de huizen waar de familie en dus ook de moeder heeft gewoond. Er zijn rijen banken geplaatst en er is een aparte afdeling waar het eten en drinken vandaan komt. Als we aankomen gaat een priester voor in gebed. Dan nemen we plaats op één van de banken en komt er bier. Plaatselijk gebrouwen. We proeven het wel, maar Debashu raadt ons aan het verder niet te drinken. Het bevat nauwelijks alcohol en waarschijnlijk kunnen onze magen er niet zo goed tegen. Dan krijgen we een bord, vol met injera en later wordt de vleessaus uitgedeeld. De priesters, een stuk of 30, die vooraan zitten in volgorde van hiërarchie, hebben dan natuurlijk al als eerste gehad. Zo verplaatst het voedsel zich verder naar achteren. Wij behoren kennelijk tot de belangrijker gasten, al moeten we wat later naar de zijkant om plaats te maken voor nieuw aangekomen priesters. Daar hebben ze er hier veel van. Ze eten enorm veel. Alsof ze voor een week moeten bunkeren. En misschien is dat ook wel zo. Een aantal van hen wordt door de gemeenschap onderhouden. We komen ook de guard van het CTE tegen. Hij heeft twee banen. De meeste priesters hebben ook nog een andere occupatie.
De volgende ronde is het drinken van de plaatselijke honingwijn. Iedereen krijgt een eigen fles. Toch al gauw een halve liter. Het alcoholpercentage is misschien een procent of 5, maar je voelt het wel, zo bij het ontbijt. Het is immers pas een uur of 10! Het is normaal minstens één zo’n fles helemaal op te drinken. Rob doet dat niet en zijn fles gaat later naar een armoedzaaier die inmiddels ook is aangeschoven. Hierover later meer.
Dan komt plotseling het moment dat de naaste familie ergens centraal naast elkaar gaat staan (5 broers en zussen en één schoonzus) en verschillende priesters iets vertellen uit het leven van de moeder en wellicht nog verschillende religieuze uitspraken doen. Het wordt beëindigt met een gebed. Er heerst een respectvolle aandacht, maar er wordt ook rustig doorgegeten en hier en daar wordt, ook door de priesters, rustig met elkaar geconverseerd. Er is niet van tevoren afgesproken wie er iets gaat zeggen. Een stuk of 8 priesters wachten een beurt af. De afsluitende priester wacht gewoon tot niemand meer opstaat. Organisatie gaat gewoon “vanzelf”. Hoewel, Debashu is met broers en zusters en zeker nog vele anderen, dagen bezig geweest dit allemaal voor te bereiden. Het is de laatste herdenking van een dode die met de gemeenschap samen wordt gehouden. En heel belangrijk voor die gemeenschap. Er zijn zo’n 200 mensen aanwezig en als het “officiële gedeelte” is afgesloten gaat iedereen zoetjes aan weer weg en worden hun plaatsen ingenomen door de armen die “buiten” al staan te wachten. Zij kunnen zich tegoed doen aan wat er nog over is van de drank en het eten. Als wij weg gaan lopen we door een haag van armoede.

We schrijven niet erg over die armoede omdat het zo stereotyperend is, maar helaas is het wel een deel van de werkelijkheid hier. Twintig miljoen mensen in Ethiopië leven onder de armoedegrens, bijna een kwart van de bevolking, dus daar worden we dagelijks mee geconfronteerd. We vinden het een pittige opgave om het “normaal” te vinden, zoals iedereen die niet arm is ons hier op het hart drukt.

Rob maakt gedurende de bijeenkomst regelmatig foto’s, niet zonder toestemming uiteraard. Na verloop van tijd wil elke priester eigenlijk wel op de foto, met zijn kruis. IJdelheid is ook hen niet vreemd…

We hebben het gevoel enorme mazzel te hebben met onze gastheer en gastvrouw. De manier waarop ze ons opnemen is fantastisch en ook de docenten van de school zijn enorm helpfull en hartelijk.

Maar toch: we zijn amper drie weken weg en elke ochtend bij het ontwaken hoop/vrees ik (josé) even dat alles maar een droom blijkt. Maar dan schijnt de zon en soms is er douchewater en gelukkig ben ik weer uitgerust en kan een nieuwe dag aan. De kinderen die je overal volgen met hun vuile kapotte kleren, vliegen op al dan niet ontstoken ogen en dikke snottebellen, soms 8-jarigen met babies op hun rug gebonden, het vee dat overal doorheen dendert , het stof, de stank, de vliegen, de vlooien (hoe kom ik anders aan al die bulten?). Het is dus echt niet zo als op de TV: dat je zelfs in vluchtelingenkampen nog smetteloos schone kindjes in witte kleertjes ziet en het breekt mijn hart als ik al die grote zwarte vragende ogen zie. Wat hebben wij het verschrikkelijk goed back home!
En… wat is het heerlijk om nu weer een schoon hoofd te hebben na dagen wachten op douchewater!

Dag lieve allemaal; wij vinden het heerlijk om jullie reacties te lezen, dus schrijf vooral terug! Tot het volgende blog.

PS Dit programma vindt Sekota niet, maar we zijn echt niet meer in Addis hoor!