Home sweet home 1

Na een reis van zeventien dagen zijn we afgelopen zondag weer teruggekeerd op ons nest in de bergen. En het is altijd zo fijn om door iedereen weer hartelijk te worden begroet, te struikelen over de om een boks vragende dreumesen en ons weer te resettelen in ons huisje. Inclusief de bergen was en geen water!
Sam kwam zowaar aan op de geplande tijd, dankzij een zich uitermate snel eigen gemaakte nationale eigenschap: voordringen! Het was een geweldig weerzien! Op de weg terug naar Sekota vertelde hij honderduit over al zijn bezigheden van de laatste tijd om af en toe zichzelf verbaasd te onderbreken met: “Shit; ik ben nou in Afrika zeg!”
We hadden het er samen al uitgebreid over gehad. Dat we Sam “ons” Sekota zouden laten zien en haar omgeving. Dat hij zou ervaren hoe we hier ons het leven eigen gemaakt hebben met alle mensen en plaatsen die daarin een rol spelen. En Sam had er ook zin in.
Maar het liep allemaal een beetje anders. Na anderhalve dag werd hij behoorlijk ziek. Koorts en de gebruikelijke leegloop van onderen en boven. Dagenlang te zwak om iets te ondernemen. Misschien was de overgang van lang en hard werken naar het primitieve en hooggelegen Sekota te groot? Toen ook José na Pasen aan de dunne, ook met koorts, raakte, werd het er niet leuker op in ons mini-huisje en moesten we onze geplande trip twee dagen uitstellen.
Sam miste dus ook alle festiviteiten met Pasen. ’s Morgens om 10.00 uur – we hadden net een ontbijtje met AH kaas achter de kiezen – werden we door de buren op de koffie gevraagd. Die koffie bleek tej te zijn en vergezeld te worden door keywat. Nee, ykarta (sorry) asjeblieft allen buna: we moeten nog zoveel eten vandaag.
Om 12. 00 uur tibs en dorowat, gevolgd door wijn met cola bij een van de vice deans, om 16.00 uur tibs en dulet ( vlees en lever in stukjes) en tej bij onze politiek kritische vriend en om 18.00 uur tibs, dulet, keywat en dorowat met ouzo toe bij de andere vice dean. Het was heel bijzonder om bij vier heel verschillende gezinnen zo hartelijk welkom en rijkelijk van voedsel en drank voorzien te worden. Maar hoewel we ons zeer gematigd hebben ( we kregen te horen dat dat geen eten was wat we deden, maar proeven!), was het natuurlijk veel te veel en na een lange periode van vrijwel vegetarisch eten een ware overkill.
Op donderdagochtend 9 mei vertrokken we om 5 uur AM met de public bus naar Mekele. Geen 1e level, geen 2e level, geen 3e level, maar helemaal geen level bus! Leve Sekota! ’n Haperende motorkoeling en 70 hanen op het dak zorgden voor behoorlijk wat vertraging. De eerste omdat er ruim een uur gewacht moest worden op een onderdeel wat lopend gehaald moest worden uit het zoëven gepasseerde dorp en de tweede omdat er in de loop van de reis welgeteld 8 hanen ontsnapten, waarna steeds enige passagiers , vergezeld door wat locals de jacht inzetten. Als het betreffende beest gevangen was, werd het door het raam bij de buschauffeur naar binnen gepropt die het vervolgens naar achteren doorgaf, waarna iemand haan onder zijn stoel propte. In Mekele moesten de hanen afgeladen worden. Per 10 stuks met de poten bij elkaar gebonden werden ze langs de raampjes naar beneden geschoven. Een walgelijke aanblik; meer dood dan levend.
In totaal had de reis acht uur geduurd en gelukkig hadden onze Engelse VSO collega’s Barbara en John in het mooiste en grootste huis van Mekele de lunch klaar die wij genoten in hun tuin met avocado- en guavebomen, enorme ladingen passievruchten en een schotelantenne waar je vast Mars mee kon ontvangen! We sliepen in twéé aparte gastenkamers met eigen badkamer en namen de volgende dag hartelijk afscheid. Mekele is een moderne universiteitsstad in het Tigray gebied waar echter een ware “battle fot the souls” lijkt plaats te vinden. Zelden zo hard de orthodoxen via hun luidsprekers horen wedijveren met hun broederkerken en de weinige moskeeën. Vocaal geweld! En denk maar niet dat in ieder geval de Orthodox Christelijke Kerk iets doet voor de armen! Ja, ze geven hen plaats buiten de poort om te bedelen in de naam van God. Overal waar we nu zijn geweest zien we hetzelfde ; deze Kerk is uitsluitend gericht op de eigen expansie!
In een gehuurde minibus reden we vervolgens richting Hawzen, waar ons een superdeluukse lodge wachtte. Maar eerst naar Abrehawe Atseba, naar een kerkje met mooie muurschilderingen en vlooien in het tapijt die José zelfs een beet onder haar voet gaven. Au! K..kunecha!
In Tigray bestaan de oude kerken uit drie varianten. De eerste variant bestaat uit de kerken die in bestaande grotten zijn gebouwd, de tweede uit kerken die in de zijkant van een rots zijn uitgehouwen en de derde, zoals in Lalibela en bij Sekota, de kerken die van bovenaf uit een rots zijn gehouwen. De kerk in Abrehawe was een voorbeeld van de tweede variant. Dan is er ook nog het verschil tussen de lager en hoger gelegen bergen. De lage zijn van vóór 1000, toen de Joodse prinses Judith volgens de Ethiopische overlevering rebelleerde tegen het bewind van Aksum en Christelijke kerken liet vernietigen. Om dat in het vervolg te voorkomen werden de kerken bovenop de bergen uit de rotsen gehouwen, van onderaf vrijwel onzichtbaar.. Elke zichzelf respecterende berg in Tigray heeft bovenop dan ook een kerk. En dus maar dóórbouwen!
Verder naar Debre (berg) Tsion. Een klim die ons door Barbara was aanbevolen als “medium difficult”, begon halverwege voor José al een ware nachtmerrie te worden. Nou kunnen we natuurlijk aanvoeren dat ze pas ziek was geweest, maar feit is dat, terwijl Sam naar boven huppelde en Rob gestaag op eigen kracht volgde, zij zich de andere helft door twee sterke mannen bij de hand liet nemen. Ze weken niet van haar zijde. Verder waren we in het gezelschap van een professionele gids. Toen we na pakweg anderhalf uur boven bij de inhang stonden uit te hijgen zagen we over het net door ons afgelegde pad een groepje mannen aankomen waarvan een een klein in lappen gewikkeld bundeltje droeg. Het bleek het lichaampje van een zes maanden oude baby dat naar boven was gebracht om buiten de kerk begraven te worden. Ons hart stokte.
Debre Tsion, uiteraard inclusief vlooien, was ook de moeite waard , met name vanwege een enorme beschilderde “waaier” van hout, bespannen met geitenhuid. Eeuwenoud en “geconserveerd” in een versleten lap in de stoffige kerk.
Bijna beneden, José alweer geflankeerd door haar twee mannen, ontstond een toenemend conflictueuze toestand tussen onze officiële gids Gehre en vele anderen die ook voor die functie opteerden. Er werden zelfs klappen uitgedeeld, naar later bleek omdat Gehre van heulen met de ferenzji werd beschuldigd door de anderen die door hem waren betrapt op diefstal en heling van toeristen die zij eerder de berg op hadden geholpen. Gehre was razend , duwde ons in de gereedstaande bus en fulmineerde over de schade die zijn land opliep door zulke dieven. Officiële gidsen zijn goed en betrouwbaar, de zgn . “scouts” ronselen jongetjes waardoor je voor een spotprijs bestolen kunt worden.
En toen: Geralta Lodge, alweer remote en isolated. Maar wat een heerlijke plek! Een uitgebreid terrein met degelijke en mooie bungalows. Grote, ronde slaap- en leefkamer, goeie matrassen, enorme en moderne badkamer, een prima bar met behoorlijke wijn en in alle eenvoud toch verfijnde Italiaanse maaltijden van vijf gangen. Super!!! Geleid door Ethiopiërs die hier ook in speciaal voor hen gebouwde verblijven wonen, maar ontworpen en gesticht door een Italiaans stel met veel gevoel voor in de omgeving passende luxe.
Na twee nachten vertrokken we op zondag 12 mei via Debre Damo naar Aksum waar onze VSO collega’s Viv en Gareth ons verwachtten. Rob was al behoorlijk ziek vóór het ontbijt en heeft tijdens de rit echt afgezien. Debre Damo is een kerk op een berg die slechts door mannen en wel via een geitenleren “rope” bereikt kan worden. Aangezien Rob ergens op een schaduwrijk veldje voor lijk lag werd ik voor het eerst in ons langdurige samenzijn verzocht zijn camera te hanteren. Helaas was Sam al boven – belachelijk; ik heb niemand zo snel naar boven zien klimmen in het uur dat ik moest wachten om de neergang te kunnen vastleggen- voordat ik dat apparaat had kunnen instellen. Eenmaal beneden meldde hij dat er boven niet alleen een kerk maar ook een heel dorp was. Ik had me al afgevraagd of het schaap dat naar boven werd gehesen betrokken zou worden bij een of andere duistere offerande…Debre Damo is dus een zelfvoorzienend mannenklooster in de vorm van een dorp op een platte berg.
In Aksum bleek Viv naar Addis , maar Gareth verwelkomde ons hartelijk. Helaas geen, zelfs geen koude douche ivm problemen met de tank/wateropslag. De dag erna zaten we in Aksum, een wat conservatieve, maar goed voorziene stad die zich nogal laat voorstaan op allerlei organische wijzen van voedselteelt en –bereiding, aan een vroege lunch. Eindelijk weer eens een goeie machiatto plus gedeelde pizza. Het vochtige papieren doekje wat ik gebruikt had om de tafel mee te reinigen voor ons maal werd bij het afruimen echter zonder pardon over de balustrade de straat op gekieperd. ’s Middags hebben we met gids en archeoloog Haile Selassi ( hij claimt in het team gewerkt te hebben wat Lucy ontdekte) alle archeologische en historische hoogtepunten van Aksum bezocht. In de enorme stelae (dat zijn taps toelopende obelisken met een kop erop tot 33 meter hoog uit één steen gehakt) zijn figuren gebeiteld die vertellen wat er in de ondergrondse graven te vinden is en wat er op het slagveld gebeurde – van voor Christus en erna, uit de voor Christelijke tijd dus. Het sterft er van die dingen in de omgeving. Stonehenge is er niks bij. In een urenlange koffieceremonie bij de gids thuis werd vervolgens scherp onderhandeld over de prijs van een minibus plus chauffeur die ons naar en door de Simiens en daarna via Gondar naar Lalibela zou brengen. We werden het uiteindelijk eens en wisten zelfs nog wat in de verkoop aangeboden religieuze parafernalia af te slaan. De informatie die onze gids ons gaf was uitgebreid en heel specifiek waar het vindplaatsen, opgravingen en oude gebruiken betrof, maar verklaringen van wonderen en overige religieuze staaltjes bleven bijster onwetenschappelijk. Tsja, de “Ark of Convenance”, oftewel de Ware Ark, waar hele volksstammen om hebben gevochten en die zich nu in Aksum bevindt, heeft niemand ooit gezien. Logisch want die is strikt geheim. Er is slechts één uitverkoren bewaker bij die er zijn hele leven lang moet blijven. Na zijn dood wordt er een nieuwe gekozen…Meer wetenschappelijk was zijn verklaring van de naam Ethiopia: Ethio = kracht en Pia = respect; kracht door respect of kracht met respect dus. En niet “het land van de verbrande gezichten”, zoals in sommige reisgidsen schijnt te staan. Kracht en respect uit zich ook in de wijze waarop je in Ethiopië een hand krijgt: een stevige hand terwijl met de andere hand de onderarm wordt vastgehouden en het bovenlichaam licht gebogen wordt.

Dit blog komt in stukjes. (Helaas heeft Rob de fotomap van het eerste deel van de reis per ongeluk weggegooid, dus maar weinig foto’s dit keer.)


The views expressed in this blog are the authors’ own and do not necessarily reflect those of VSO.