Vakantie

Mogelijk zaten we in de voorspelde “dip na drie / vier maanden”. Want wat waren we toe aan vakantie. Aan weg zijn , onderweg zijn, aan andere dingen om te zien en te horen, te ruiken en te proeven. En het is goed geweest, hoewel berichten van het thuisfront over het nu toch wel ras naderende einde van José’s moeder een flinke schaduw over het geheel wierpen. We zijn intussen weer op ons nest in de bergen geland en werden daar opnieuw zeer enthousiast ontvangen. Hier moeten we ook maar weer de rust zien te vinden om te beslissen wat wijs is aangaande onze dierbaren thuis. En dat is best moeilijk, zo ver weg.

Terwijl Rob zijn (3,5) dagen sleet op het MoE (Ministery of Education)met een conferentie die hem merkbaar gelukkiger maakte dan de vorige, banjerde José opnieuw door Addis. Haar eerste stoere daad was het laten knippen van heur haar. Zonder enige aarzeling en tegelijkertijd 2 telefoontjes plegend, knipte een voormalige kapper uit het Hilton het haar in vijf minuten in het door mij uitgeduide model. Ik kon mijn ogen niet geloven en daarna, bij het afrekenen, ook mijn oren niet. Voor nog geen anderhalve euro heb ik mij een geheel nieuwe coupe verschaft. Heel praktisch!
Op 31 december zou een aantal volunteers , werkzaam in Addis, bijeen komen bij dokter Brian uit Canada om het oude jaar uit en het nieuwe in te luiden en wij werden ook uitgenodigd. Zo’n 15 mensen uit de UK , Canada en Nl deden zich tegoed aan o.a. pizza’s, lekkere rode wijn en stokbrood met gorgonzola ( van de Lidl!). Het was een innig, vrolijk en warm samenzijn dat om 21.00 uur nog eens extra werd opgeleukt met bubbels. OM 21.00 uur ja, want iedereen moest de volgende dag natuurlijk wel weer gewoon werken! Dus toen in Nederland de kurken knalden en de pijlen werden afgestoken, lagen wij al lang en vredig snurkend in ons bed. In Addis hebben we de resterende tijd vooral doorgebracht met shoppen (helaas is een deel daarvan achtergebleven in Bahir Darse handen), lekker eten ( ooh, de kaiweut in Elsa’s restaurant..) en het weerzien met mede-volunteers, waaronder Sheenah uit Glasgow, die ons bij haar thuis heeft uitgenodigd. Zo heb je nog eens een reisdoel!
Lalibela.
Op 5 januari vlogen we, helemaal via Gondar en Axum, naar Lalibela, het Bethlehem van Ethiopië, waar we het Kerstfeest op 7 jan. zouden vieren. De vlucht met omweg was de laatste die we konden krijgen, vandaar. Dus een hele dure, net als het hotel, waar de prijzen ruim viermaal over de kop waren gegaan. Zonder enige rust gingen wij, oude rotten, direct door naar de markt. Inclusief de voor de gelegenheid georganiseerde Kerstmarkt de grootste, meest onbegaanbare en drukste markt ooit meegemaakt. De hitte, de stank en de ligging op een uitgestrekte, rotsachtige heuvel maakten dat we overwegend bezig waren op de been te blijven. Er heerste een opgewonden, maar toch relaxt sfeertje. In de week voorafgaand aan Kerstmis komen zoals elk jaar duizenden bedevaartgangers uit de streek naar Lalibela. Elke middag trekken ze naar een andere van de vele ondergrondse, uit de rotsen gehouwen kerken (sommige heiligen hebben wel zes kerken!) en bidden daar. ‘s Nachts slapen de stedelingen in de kerk en de rurals buiten. Er zijn ’s avonds overal vuurtjes en groepjes zingende mensen en het is een komen en gaan. En steeds hoor je de trommels, het gezang, het blazen op kleine hoorntjes en de geiten, schapen en hanen die er op de dag vóór Kerst aan zullen geloven. Tegen middernacht lopen vooral Ferenzji de kerk uit en de poort en het hek door die het kerkterrein, dat vol met mensen zit, omsluit. Voor het hek staan mensen te drommen om juist het terrein op te komen om de nacht in en om de kerk door te brengen. Een paar militairen “regelen” de poort en de doorgang. Om onverklaarbare reden wordt de poort alleen geopend voor uitgaand verkeer. Niemand mag erin. Eén militair in het bijzonder gedraagt zich als Petrus voor de Hemelpoort. Hij heeft de sleutel in de vorm van een stok waarmee hij regelmatig wild voor zich uit slaat. Hij doet de poort zelfs speciaal open om deze charge uit te voeren. Een oude vrouw wordt bijna tegen de grond gewerkt. Omstanders reageren verontwaardigd. Collega’s trachten hem te kalmeren, maar zonder resultaat. Hij is de baas. De omgekeerde Kerstgedachte in praktijk. Rob stond op een steen en overzag het.
In Lalibela werden we minder achtervolgd door joelende kinderen, maar wel omzichtig maar doelbewust benaderd door adolescenten die geld of goederen nodig hebben voor studie of sport. Bijvoorbeeld een Engels woordenboek, omdat ze op school Engels moeten leren met alleen Engelse boeken en de leraar geen uitleg geeft. Dat schijnt hier overal zo te zijn. De kinderen hebben soortgelijke verhalen: vader dood, moeder ziek, geen geld. Ze willen graag hogerop komen; architect worden of veearts(!), maar komen door het systeem niet verder. We hebben opnieuw geen geld gegeven, wel goed uitgelegd waarom we die slechte dictionary niet voor ze zullen kopen. Slecht omdat het vertalen van Engelse teksten in het Amhaars wel wat anders vergt dan een “concise English dictionary” zoals die ons in een winkel getoond werd. In die winkel bevond zich namelijk het beduimelde exemplaar waarnaar wellicht door heel wat studenten werd verwezen om voor 150 birr gekocht te worden… Rob heeft er wel een penvriend aan overgehouden die zijn Engels op hem oefent. Opvallend is dan wel weer de geldklopperij in de kerken. Emmers met geld worden er gedoneerd en er wordt wat voor afgezegend. De kruizen van de priesters moeten krioelen van alle bacteriën die devoot kussende gelovigen erop drukken. Wat ons betreft gaat dat geld bijvoorbeeld naar behoorlijk onderwijs!
Ben Ababa (foto’s) is een door een Engelse dame opgezet project. Nu nog alleen restaurant, maar in de toekomst ook hotel. Samen met twee Ethiopische architecten is het gebouw ontworpen en uitgevoerd door lokale aannemers. Samen met de biologische tuin rondom waar veel van het hier geserveerde voedsel vandaan komt biedt het werkgelegenheid aan een flink aantal Lalibellers.
Bahir Dar.
Met een bijna lege luxe kleine touringbus naar Woreta vanwaar we met een lijntaxi naar Bahir Dar reisden. Een lijntaxi is een meestal oud mini-busje, waar zoveel mogelijk passagiers in gepropt worden (als er politie in zicht komt worden er een paar uitgegooid). Lekker stampvol dus, raampjes dicht want Ethiopiers houden niet van tocht en karren maar! Het Ghion hotel aan het Lake Tana is een van de oudste hotels in de stad. En er heerst zuinigheid met vlijt. Drie werknemers zijn langdurig bezig papieren servetjes te vouwen. Maar niet voordat eerst de twee lagen van elkaar zijn afgehaald en die dan weer in tweeën zijn gescheurd. Op versleten handdoeken worden lapjes gestikt, de klamboe is een gatenkaas en over all is alles ouwe meuk. Wellicht vandaar dat we bij thuiskomt ontdekten dat er zeer gericht was gezocht in en gestolen uit onze bagage. Mooie, nieuwe en hier dure spullen als cadeaus voor thuis gekocht, weg dus! En ons mooie zakmes. En een rol koekjes. En twee doosjes Halva. En twee blikjes olijfolie. Spullen die we niet direct zouden missen. De leukere kant van het Ghion is dat het terrein enorme oude, meest vijgenbomen herbergt, waarin allerlei vogels hun zaden bijeenscharrelen. Een eldorado voor hen en voor de fotograaf.
Bahir Dar is een prachtige plek om te wonen en te werken. Het is helder, de zon schijnt en over het water waait een constant briesje. Er is vanwege de overvloed aan water heel veel al dan niet gecultiveerd groen. Grassige veldjes, bloemen, groente, palmen ,fruit. En natuurlijk vis! En alles is plat, dus geen gesjouw in stoffige bergen! Degenen die hier als volunteer werken mogen van ons niet klagen; de lucky bastards! En zeker niet als ze dan ook nog een ruim huis hebben met een keuken met aanrecht en kraan, een badkamer met warme douche en een ruime woon- en slaapkamer! En echt jaloers werden we pas bij de aanblik van een tuin waarin een mangoboom prijkte en waarvan je met gemak een beeld van een moestuin zou kunnen maken! Evengoed zie je half ontklede mannen op straat liggen, soms in staat van verwarring. Schaamte is een rekbaar begrip, zowel in de psychiatrie als in grote armoe.
We maakten een wandeling naar het – niet toegankelijke - paleis van Haile Selassi, vooral mooi door het spectaculaire uitzicht aan de andere kant, waar we zelfs hippo’s meenden te zien in de onderaan de berg gelegen Blauwe Nijl. We bezochten de Blue Falls die in dit jaargetijde mooi maar bij lange na niet zo imposant zijn als aan het einde van de regentijd. Overigens werden we daarheen gebracht door een chauffeur die claimde de weg niet te weten ( en dat in een dorp waar iedereen zowat van die falls leeft!) en werd bijgestaan door een gids die hem wel á raison van 100 birr pp – door ons (5 personen) te voldoen natuurlijk – de weg zou wijzen. Na onze weigering hebben we voor de reis terug anderhalf uur op genoemde chauffeur moeten wachten. En denk maar niet dat het Ghion, waar we deze trip boekten, ook maar iets wilde weten van een klacht.. We zwommen in verschillende luxe zwembaden ( in het meer wordt wel door locals gezwommen, maar naar verluidt zou er bilharzia in zitten) en maakten een heerlijk ontspannen boottocht over het meer, waarbij met name het bezoek aan een kerk indrukwekkend was door de fraaie en plastische muurschilderingen van allerlei Bijbelse en door Ethiopische priester/schilders bijbedachte taferelen. Kijk en huiver! Overigens: al dat schoons wordt open en blootgesteld aan schijtende duiven, hoestende bezoekers en flitsende (mag niet hoor) fototoestellen.
En natuurlijk zagen we opnieuw een aantal in BD werkende volunteers. Heel leuk was het om vriendin Lilian te ontmoeten die een rondreis maakt door Ethiopie. Ze bracht zelfs een brief van de zaterdagochtend-tennisclub mee waar we verrukt van waren. Die hangt nu aan onze memory-wall in Sekota!
De laatste dagen in BD zijn we emotioneel en in gedachten nogal bezig geweest met José ’s moeder die erg ziek is. Op een gegeven moment waren we zover dat we besloten vanuit BD, waar een vliegveld is, terug te reizen naar NL om daar, nu het nog kan, nogmaals afscheid te nemen. Maar alras bleek dat onmogelijk; we hadden alleen ons residence permit bij ons en moesten dus sowieso terug naar Sekota voor paspoorten.
Om de ervaring in ieder geval eenmaal mee te maken reisden we per public transport naar Woldya vanwaar we in de college-car naar Sekota zouden worden gebracht. En het wás een ervaring. Een hoge, smalle bus die al vanaf 5.15 uur ‘s morgens stond te ronken en om 6.00 uur vertrok, rijen van drie stoelen aan de ene en van twee aan de andere kant. Je kon je kont niet keren op je zitplaats en het middenpaadje was nagenoeg onbegaanbaar door alle balen en pakken van onze medereizigers. De tocht duurde 8 uur met een sanitaire- en eetstop (first things first) en godzijdank reden we steeds over een asfaltweg. Af en toe riep iemand iets en kreeg dan een plastic zakje aangereikt, waarin al dan niet besmuikt gekotst werd, waarna de boel integraal het raam uit ging.
Woldya bleek een roversnest. Een plaatsje aan een doorgangsroute, waar vooral veel chat ,alcohol en dames van lichte zeden werden geconsumeerd.
Sekota.
“Thuis” vielen we met onze neus in de Timkat of Epiphany, het feest van de doop van Christus. Waar in Gondar de gelovigen aan het einde van Epiphany massaal in het bad van Emperor Fasiladas springen, worden ze in Sekota aan het begin van alle festiviteiten “herdoopt”. En dat is nou zo fijn aan zo’n geloof: daarmee verdwijnen alle zonden en kan iedereen zich weer een jaar lang te buiten gaan aan alles wat God verboden heeft. Een nieuw jaar; nieuwe kansen! Grote groepen jongens met af en toe een meid ertussen, denderen door de straten met geheven stokken, ondersteund door rytmisch gebrul. Het testeron giert je om de oren. Meisjes van de zondagsschool, gekleed als jonge nonnetjes in een habijt met een soort sinterklaasmijtertje op zingen vrome liederen en priesters in alle soorten en maten slaan de trom, zingen, dansen en bidden.

Omdat tussen Woldya en Sekota Rob de mededeling kreeg dat de helft van zijn 4 candidates
komende week afwezig zal zijn wegens andere verplichtingen, heeft hij een rustige week. De dinsdagsessie zal vervallen en donderdag is Milad un Nabi, Mohammeds geboortedag, vrij, dus ook geen sessie. Wel veel tijd om de Action Research Proposals goed van opbouwend commentaar te voorzien en zo ook het project proposal om funds te raisen voor een middelbare school elders in de regio dat de vice dean aan het schrijven is. Met een fotografieopdracht om alle werknemers van het College te portretteren voor de digitale files, de verwerking van de workshops in Addis en het uitgebreide tussenevaluatiebezoek van VSO office manager education Ayele is de week dan toch weer heel aardig gevuld!